Bilim dünyasının gözü o gezegende: Kum yağıyor
Bilim dünyası, keşfi aslında 2017’ye dayanan gezegenle ilgili ortaya çıkan yeni bilgilerle şaşkın. NASA’nın James Webb uzay teleskobu, bir gezegenin; kavurucu sıcaklıklara, şiddetli rüzgarlara ve kükürt dioksitin yanık kibrit kokusuna sahip olduğunu buldu.
Wasp-107b isimli gezegenle ilgili en dikkat çeken bulgulardan biri de kum parçacıklarının yağmur olarak düşmesi.
Wasp-107b gezegeni, Başak takımyıldızında 200 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve çok büyük ama çok hafif olması nedeniyle gök bilimcilerin dikkatini çekerek pamuk şekeri ismiyle anılıyordu.
Gezegen, 2017 yılında, gök bilimcilerin, gezegenin önünden her geçişinde ev sahibi yıldızdan gelen periyodik ışık titremesini fark etmesiyle keşfedildi. Prof Leen Decin, “Sokak lambasının önündeki sinek gibi” diyerek gezegeni tanımlıyor.
Şimdi James Webb ile yapılan son gözlemlerle bu esrarengiz gezegenle ilgili yeni bulgular ediniliyor.
Wasp-107b, kütle olarak Neptün’e benzese de neredeyse Jüpiter büyüklüğünde ve geniş, dağınık bir doğaya sahip.
Gezegen bilimci Dr. Joanna Barstow, “Bu, oradaki en tüylü gezegenlerden biri. Son 10 yıldır tahminler üzerinde çalışıyoruz ancak hiçbir şey bizi gerçekte gördüklerimize, hem bulduklarımıza hem de verilerin kalitesine tam olarak hazırlamadı. Gerçekten heyecan verici” dedi.
YAŞANABİLİR Mİ?
Nature’da yayınlanan son gözlemler, atmosfere yanık kibrit kokusu veren su buharı ve kükürt dioksitin kanıtlarını ortaya koyuyor.
Gezegenin atmosferi, katı ve gaz halleri arasında kum döngüsüne sahip. Atmosferin 1000°C’ye yakın sıcaklıklara sahip daha düşük seviyelerinden silikat buharı yükselip soğuyor ve görülemeyecek kadar küçük mikroskobik kum taneleri oluşturuyor. Belirli bir seviyenin altında kum tekrar buharlaşarak döngüyü tamamlıyor.
Araştırmacılar, “Bu, kendi Dünyamızdaki su buharı ve bulut döngüsüne çok benziyor ancak kum damlacıklarından oluşuyor” derken, çalışmalarının diğer egzotik dünyaların iklim koşulları hakkında daha fazla bilgi edinmede önemli bir dönüm noktası olduğunu söylüyor.
James Webb uzay teleskobunun temel amacı uzak gezegenlerin atmosferlerini analiz etmek ve yaşamın varlığına işaret edebilecek bulgular aramak. Wasp-107b, 1000°C’lik iklimi ve sağlam bir yüzeyin olmaması nedeniyle olası bir aday olarak görülmüyor.
Decin, “Evrenin pek çok sürprizi var. Başka bir gezegende yaşamın oluşması için çeşitli alternatif yollar olabileceğini öngörüyorum. Burada, Dünya’da bildiklerimizden çok farklı olabilir. Hayal gücümüzü genişletmemiz lazım. Gezegen oluşumu ve evrimi konusundaki anlayışımızı yeniden şekillendiriyor ve kendi Güneş Sistemimize yeni bir ışık tutuyor” dedi.
